Vertaald proza

BOEKEN NR. 1, JANUARI 2017

Marco Balzano: Reis zonder einde

door Inge Lanslots

Voor zijn romandebuut was Marco Balzano (1978, Milaan) al enige tijd actief als essayist, journalist, dichter en docent literatuur met een uitgesproken passie voor het oeuvre van Giacomo Leopardi, een van de boegbeelden van de Italiaanse poëzie. Die roman, Il figlio del figlio (‘De zoon van de zoon’, niet in het Nederlands vertaald), werd meteen bekroond en vertaald naar het Duits. Met Reis zonder einde, Balzano’s derde roman die de prestigieuze Campiello-prijs wegkaapte, kan nu ook de Nederlandstalige lezer proeven van zijn toegankelijke maar erg beeldende taal.   
In Reis zonder einde verschuilt de auteur zich als het ware bijna volledig achter zijn hoofdpersonage Ninetto dat op negenjarig leeftijd Sicilië ontvlucht om zijn geluk te zoeken in Milaan, eerst als loopjongen en dan als arbeider bij Alfa Romeo. Ninetto Veloverbeen – hij dankt zijn bijnaam aan zijn magere gestalte – trouwt op erg jonge leeftijd met Maddalena, wordt vader van een dochter en werkt zich op in de autofabriek. Het geluk lijkt hem toe te lachen, maar dat vergooit hij door zijn bezitterige natuur wanneer hij het vriendje van zijn dochter neersteekt. Zijn veroordeling en de daaropvolgende gevangenisstraf dwingen Ninetto na te denken over zijn leven. Het hoofdpersonage komt tot het besluit dat hij weinig goede herinneringen heeft aan zijn werk dat hij als onterend en mechanisch omschrijft. De vakbondsacties en -onderhandelingen heeft hij verdrongen, alsook de vele politieke spelletjes. De herinneringen aan zijn kindertijd zijn ook al niet mooi. Ninetto kreeg amper te eten, moest met lede ogen aanzien hoe zijn vader zijn moeder die een beroerte had gehad verwaarloosde… Het enige lichtpunt was meester Vincenzo die zijn interesse voor literatuur opwekte.
 
Ninetto heeft zich dan maar zijn leven lang teruggetrokken in zijn verhalen, zonder ‘een lichaam, botten en spieren [… hij was] alleen maar een ziel en een stem’ (162). Het hoeft dan misschien ook niet te verbazen dat Ninetto zich verwant voelt met het hoofdpersonage van Albert Camus’ De vreemdeling:

‘Ik word al vanaf de eerste bladzijde helemaal meegevoerd door het boek, en ik werp af en toe een blik op de voordeur. […] Ook ik ben een vreemdeling. Afgedankt en voor het leven buitenspel gezet. Ook ik heb het gevoel dat er geen redenen zijn, en de paar redenen die ik wel kan bedenken kan ik alleen maar uitleggen in een taal die andere niet begrijpen.’
 
Zijn kleindochter Lisa zou hem uit zijn isolement kunnen halen, maar dan moet Ninetto wel een manier vinden om de problematische relatie met zijn dochter om te buigen.
 
Ninetto mag dan wel vervreemd zijn van familie en vrienden, op zich is zijn levensloop niet zo verschillend van die van andere zuiderlingen die hun geluk wilden beproeven in het geïndustrialiseerde Noorden, waar ze vaak uitgelachen of gediscrimineerd werden en zonder scrupules werden uitgebuit. Balzano slaagt er wonderwel in om die ervaringen te bundelen in Ninetto wiens levenswandel hij niet chronologisch brengt. De Milanese auteur heeft hiervoor overigens veldwerk verricht, zoals hij in het nawoord ook aangeeft. Zo interviewde hij een vijftiental zestigers en zeventigers die als kind naar Milaan migreerden. Zij deden voor hem het naoorlogse Milaan herleven, in de taal van toen. Met Reis zonder einde brengt Balzano dan ook een pakkende gefictionaliseerde versie van een geschiedenis die zeker in onze contreien weinig bekend is.
 
Amsterdam : Serena Libri 2016, 245 p. Vert. uit het Italiaans door Manon Smits. ISBN 9789076270906. Distributie: EPO

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri