Nederlands proza

BOEKEN NR. 13, DECEMBER 2016

Willem Wilmink: Handig literatuurboek

door Jo Vanderwegen

In het zeer mooi verzorgde Handig literatuurboek (met leeslint!) maken we een reis door het hoofd van Willem Wilmink (1936-2003), een van Nederlands belangrijkste schrijvers. Guus Middag verzamelde namelijk een keur aan essays en onderhoudende verhalen van hem. Wilmink schreef tal van gedichten en liedteksten voor volwassenen en kinderen, alsook de teksten van televisieprogramma's als Het KlokhuisDe Stratemakeropzeeshow en Sesamstraat. Daarnaast nam hij zijn lezers mee op een enthousiaste reis doorheen zijn eigen poëziebeleving in Willem Wilminks schriftelijke cursus dichten.  
De onderwerpen van het Handig literatuurboek gaan van sprookjes, over de middeleeuwen, Simon Carmiggelt, M. Vasalis tot gedichten voor kinderen. Sommige van de hoofdstukken die Guus Middag selecteerde, werden nog niet eerder gepubliceerd. Middag ordende ze voor dit boek chronologisch in zeven zogenaamde ‘afdelingen’, op hun beurt weer onderverdeeld in opstellen over individuele thema's of schrijvers. Zo kan je als lezer al snel zien dat de toon van de diverse stukken losser en speelser wordt naarmate Wilminks leeftijd vordert en hij meer afstand kan nemen van zijn vroegere bestaan als onderzoeker aan de universiteit.

Vanaf de eerste bladzijde leest deze fascinerende literatuurgeschiedenis dan ook als een trein. De teksten van Wilmink nemen je mee van het twaalfde-eeuwse Hebban olla uogala tot de hedendaagse Jean-Pierre Rawie en maken geregeld uitstappen naar kunst en popmuziek, in een taal die voor iedereen toegankelijk is.  De ene keer is hij ontroerend, dan weer grappig. Wilmink verstaat de kunst om schijnbaar losjes de lezer te boeien met verhalen over zijn kerkbezoek in Frankrijk samen met cabaretier Herman Finkers. Moeiteloos legt hij vervolgens een verband met de vijftiende-eeuwse dichter Anthonis de Roovere en De dulle griet van Suske en Wiske. Steeds haalt Wilmink (strofen van) gedichten aan en vertaalt ze waar nodig.
 
In een ander hoofdstuk gaat Wilmink dieper in op het belang van volkse liederen of op liedteksten uit het cabaret. Hier en daar is ook een enkele dichter onderwerp van een heel hoofdstuk, zoals Herman Gorter, J.H. Speenhoff of Henriette Roland Holst. Zo komt samensteller Guus Middag tot een lijvig boekwerk, dat een uitstekend beeld geeft op literatuur, van een schrijver die ons helaas veel te vroeg ontvallen is. 
 
Handig literatuurboek is een werk geworden om te koesteren en naar terug te grijpen en getuigt bovenal van de kwaliteiten van Wilmink,  een uitstekend schrijver en boeiend verteller. Bovendien is het voorzien van een uitgebreid register. Trouwens: de titel Handig literatuurboek is een variatie op de titel van een onafgewerkt leerboek dat Guus Middag in Wilminks nagelaten archieven vond. Dat boek, met naast literatuur ook spelling en taal als onderwerp, is er helaas nooit meer gekomen.

Amsterdam : Nijgh & Van Ditmar 2016, 472 p., ISBN 9789038801841 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri