Vertaald proza

BOEKEN NR. 7, MEI 2016

Han Kang: Mensenwerk

door Jo Vanderwegen

Wat in mei 1980 begon als een relatief kleine studentenopstand in het Zuid-Koreaanse Gwangju, groeide na een paar dagen uit tot een brede protestbeweging die de hele stad in haar ban kreeg. Al snel zette het dictatoriale regime op gewelddadige wijze het leger in tegen de eigen bevolking. Honderden, misschien duizenden dodelijke slachtoffers later, is de revolte van mei 1980 gebroken. Het regime zorgde ervoor dat de protesten en hun bloedige afloop jarenlang verzwegen bleven.

Mensenwerk vertelt het verhaal van enkele bewoners van de stad Gwangju tijdens die beruchte onlusten. De verschillende hoofdstukken werpen licht op de gebeurtenissen, telkens vanuit een ander gezichtspunt. Zo zijn onder meer een jonge scholier (op zoek naar zijn verdwenen vriend), een doodgeschoten betoger, een protesterende fabrieksarbeidster en de moeder van een slachtoffer aan het woord. Ingenieus smeert Han Kang daarbij de getuigenissen uit over de tijd, zodat de lezer niet alleen over de opstand zélf iets komt te weten, maar ook over de folteringen die de opgepakte activisten jarenlang later nog moeten ondergaan, of over de mentale ondergang van de moeder van het dodelijke slachtoffer tientallen jaren later. Op het einde breekt de schrijfster zelfs in haar eigen roman in, om haar persoonlijke band met de incidenten te verklaren en haar bezorgdheid te uiten voor gelijkaardige situaties in het heden.

Toch is Mensenwerk alles behalve een zuiver geschiedkundig boek over de dictatoriale periode in Zuid-Korea geworden. Want tijdens het lezen blijkt al snel dat Han Kang de vreselijke tragedie aangrijpt om na te denken over wat het betekent om mens te zijn, wat menselijke waarden zijn, waarom mensen niet beter in staat zijn om van fouten te leren. De vragen die ze daarbij opwerpt, gaan van praktisch tot abstract: hoe het leven verder op te pakken na maandenlange foltering door de politie? Kan een mens daarna nog functioneren? In welke mate tasten zulke bloedige onderdrukkingen het maatschappelijke weefsel aan? Herhaalt de geschiedenis zich steeds weer? Han Kangs eigen visie op de uitblijvende antwoorden schijnt negatief – met precies genoeg ruimte om de lezer toe te laten een weifelend optimisme te ontdekken: recente gewelddadige politieoptredens komen nog voor (hetzij veel sporadischer en kleinschaliger); de verhalen van de slachtoffers worden niet langer doodgezwegen; onder de soldaten bleken uiteindelijk ook enkelingen te zitten die de slachtoffers wilden helpen of passief verzet boden tegen hun misdadige bevelen.

Wat haar boek zo bijzonder maakt, is dat Han Kang deze loodzware thematiek schitterend uitwerkt. Niet alleen de eenheid in de diversiteit aan uiteenlopende stemmen - gaande van rationele beschrijvingen, over poëtische passages (het verdwijnen van de ziel uit het lichaam), tot zelfs een autobiografisch gedeelte – doch ook de helderheid van formulering en het evenwichtige balanceren van emoties (spanning, medeleven, gruwel) tonen de hand van een meester.

Het enige minpunt is dat de uitgever haar uitgave baseerde op een Engelse vertaling uit het Koreaans. Een meesterwerk zoals Mensenwerk hoort gewoon rechtstreeks uit het Koreaans vertaald te zijn. De auteur én de lezer verdienen dat. Alsook in de top van de beste boeken van 2016 te eindigen.

Amsterdam Nijgh & Van Ditmar 2016, 235 p. Vert. van: Human acts door Deborah Smith en Monique Eggermont. ISBN 9789038801001  

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri