Vertaald proza

BOEKEN NR. 7, MEI 2016

Haruki Murakami: Mannen zonder vrouw

door Anja Goyens

‘Het is heel eenvoudig om mannen zonder vrouw te worden. Je hoeft alleen maar zielsveel van een vrouw te houden en haar daarna te verliezen.’ Aldus de verteller, die zichzelf de ‘op een-na-eenzaamste man ter wereld’ noemt, van het laatste verhaal in de nieuwe bundel van Murakami. Die bundel heet niet toevallig Mannen zonder vrouw. Hij omvat zeven verhalen die niet gewoon gaan over eenzame mannen, maar wel over mannen die hebben liefgehad en verloren, die hebben liefgehad maar nooit gehad, die aan de liefde zijn ten onder gegaan. Vrolijk word je daar als lezer niet van, maar raken doet Murakami wel.
 
In zijn vertrouwde, enigszins bevreemdende, nuchtere en toch poëtische stijl vertelt Murakami zeven schijnbaar heel verschillende verhalen. Over het onverwachte vertrouwen tussen een acteur en zijn vrouwelijke chauffeur, over een jongeman die een onzinnige versie in het Kansai (een Japans dialect) heeft gemaakt van de Beatles-hit ‘Yesterday’, over een arts die na vele affaires wegkwijnt van liefde voor dé vrouw van zijn leven, over een schoenenverkoper die door zijn vrouw bedrogen wordt en een nieuw leven én een bar begint.
 
Enkele verhalen springen erboven uit. Zo is er ‘Samsa verliefd’ – een omkering van de bekende novelle De gedaanteverwisseling van Kafka. Bij Kafka ontdekt een man, Gregor Samsa, ’s ochtends bij het ontwaken dat hij in een insect is veranderd. Bij Murakami ontdekt een insect ’s ochtends dat hij in een man is veranderd, met maar twee benen in plaats van zes poten. Het is zeker niet het beste verhaal uit de bundel, maar wel een mooie ode van Murakami aan een andere auteur in wiens werk vervreemding centraal staat.
 
Wél heel sterk is ‘Sheherazade’, dat het verhaal vertelt van Habara, een man die om een niet verder toegelichte reden zijn woning niet mag verlaten. Wekelijks brengt een vrouw hem alles wat hij nodig heeft – van voedingsmiddelen tot boeken – en na een tijdje worden ze minnaars. Na het vrijen vertelt ze hem telkens een verhaal – net als Sheherazade in ‘Duizend-en-een-nacht’, al was Habara niet van plan om haar hoofd af te hakken als ze dat niet zou doen.
 
‘Als de klok halfvijf aanwees, brak Sheherazade haar verhaal af , desnoods halverwege (en om de een of andere reden was dat altijd op een moment dat het verhaal spannend begon te worden), stapte uit bed, raapte haar kleren van de vloer, kleedde zich aan en maakte zich klaar voor vertrek.’
 
Mogen we Murakami een moderne, mannelijke Sheherazade noemen, die ons betovert met zijn verhalen maar ons met veel vragen achterlaat?
 
Murakami roept talloze rake beelden op, weet als geen ander liefde en eenzaamheid in woorden te vatten, en creëert werelden alsof het niets is. Mannen zonder vrouw is een knappe bundel die zeker een herlezing waard is. Een bundel vol mysterie waarin veel open wordt gelaten en schijnbare tegenstrijdigheden naast elkaar kunnen bestaan. In het vijfde verhaal lezen we dit:
 
‘Kino besefte nogmaals dat hij boven alles naar dit bezoek had verlangd, en het tegelijkertijd boven alles had gevreesd. Inderdaad, dubbelzinnigheid houdt in dat je de leegte tussen twee uitersten omarmt.’
 
Op de flaptekst wordt Murakami ‘de meester in de allesverslindende liefde’ genoemd. We noemen hem graag ook de meester van dubbelzinnigheid en mysterie. En kijken nu al uit naar zijn volgende boek.
 
Amsterdam : Atlas/Contact 2016, 285 p. Vert. van: Onna no inai otokotachi door Jacques Westerhoven. ISBN 9789025446604

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri