Vertaald proza

BOEKEN NR. 6, APRIL 2016

Zeruya Shalev: Pijn

door Ludo Abicht

‘En zij zegt, er zijn allerlei soorten nabijheid, jammer, dat jij maar één soort kent, hij slaakt een zucht, op zijn gebogen rug zijn smalle streepjes ochtendlicht te zien, in het patroon van een zebra.  Er zijn allerlei soorten afstand, zegt hij, jammer, dat jij maar één soort kent, goedemorgen.’ 
Daarmee is het patroon van de relatie tussen Iris er haar man gezet. Zij is de succesrijke directrice van een school die heel erg bezig  is met de integratie van leerlingen uit kansarme gezinnen en kinderen ‘met leermoeilijkheden’, zoals dat zo eufemistisch heet. Haar man, Micki, is een drukbezet IT specialist op een ministerie.  Aan het begin van de roman, waar dit citaat staat, lijkt het alsof hun gebrek aan affectie en hun ronduit sarcastische manier van omgaan met  elkaar te wijten is aan de zelfmoordaanslag, waarvan zij tien jaar geleden het slachtoffer was en de blijvende letsels waarvan de scherpe pijn regelmatig opnieuw opduikt. Maar er is meer: we vernemen dat Iris als vijftienjarige  een gepassioneerde, bijna absolute liefdesaffaire gehad heeft met een zekere Eitan, die haar dan totaal onverwachts had gedumpt.  Zij was daardoor compleet ingestort en is  ook nu nog de schok van die brutale scheiding niet te bovengekomen.  Dat bepaalt ook de moeilijke relatie met haar kinderen, vooral met de dochter de zo vlug mogelijk het ouderlijke huis in Jeruzalem verlaat en naar Tel-Aviv trekt.

Tijdens een klinisch onderzoek bij de pijntherapeut – de pijn in dit boek is zowel psychisch als fysisch bijna ondraaglijk – ontmoet ze heel onverwachts haar vroegere geliefde Eitan, die intussen een beroemd pijnspecialist blijkt te zijn geworden. Zonder enige overgang en zonder overleg hervatten Iris en Eitan hun stormachtige relatie, want hun liefde is even  onvoorwaardelijk als die van de geliefden uit het Hooglied: geen water is in staat dit vuur te blussen, niets kan hen nog tegenhouden.
 
Niets, behalve de groeiende zorg om de dochter Alma die in de grootstad het slachtoffer geworden is van een goeroe die onzekere jonge meisjes totaal onder controle krijgt en ze gewetenloos economisch en seksueel uitbuit.  De schok van dit verdriet brengt Iris en haar man moeizaam en onhandig opnieuw dichter bij elkaar en verbreekt ten slotte ook de  magische greep van de heropgenomen relatie met Eitan. Het boek eindigt helemaal niet met een happy end, maar in het besef dat het nu eenmaal onmogelijk is, ‘de onvoltooid verleden tijd’ van haar afgebroken jeugdliefde te voltooien:  
 
‘De ene dag na de andere, de ene nacht na de andere, elke dag, elke nacht waren we samen, daarom was ik ook verslaafd, ook mij beheerste een harde en wrede tiran, het verleden beheerste me, ik weet niet waarom ik nu de onvoltooid verleden tijd gebruik.’   
 
Beide citaten geven een goed idee van de bijzondere stijl van dit boek.  Het is een reflecterende, intelligente en associatieve stijl die aan de grote romans van José Saramago doet denken. Je moet je als lezer op het ritme van de menselijk al te menselijke personages laten meevoeren of je begrijpt na een tijd niet meer waarover ze het hebben, wie spreekt en waarom. Het resultaat is echter verbluffend: je slaagt erin, in de huid van deze zwaar getroffen vrouw te kruipen en haar permanente pijn  en verwarring aan te voelen. En je begint vanuit deze ervaring te beseffen, waarom de zorg en verantwoordelijkheid voor haar dochter uiteindelijk sterker is dan de afstandelijkheid tegenover haar echtgenoot, van wie ze nooit echt gehouden heeft en de bijna alles verslindende passie voor haar jeugdliefde, van wie ze altijd zal blijven houden.    

Amsterdam : Cossee 2016,  351 p. Vert. van: Ke'ev door Sander Hoving. ISBN 9789059366459 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri