Vertaald proza

John Banville: De onaanraakbare

door Kris van Zeghbroeck

John Banville (geb. 1945) verweeft in De onaanraakbare het historische gegeven van de Oxford-spion Anthony Blunt tot een in alle opzichten volmaakt literair geheel. Hoewel alle belangrijke episodes van Blunts leven -- zoals weergegeven in de biografie Conspiracy of silence van Barrie Penrose en Simon Freeman -- hier terug te vinden zijn, geeft Banville hem heel wat fictieve trekken mee. Alle actoren krijgen trouwens fictieve namen. Zo bv. gaat Guy Burgess als 'Boy' Bannister en Graham Greene als de marxistisch-katholieke schrijver Querell door het leven. De Engelse homoseksueel Anthony Blunt wordt dan weer de Ierse echgenoot Victor Maskell met vrouw en twee kinderen, die pas op latere leeftijd zijn homoseksualiteit ontdekt. Maskell wordt ontmaskerd als dubbelspion. Door iedereen de rug toegekeerd, laat hij ene Miss Serena Vandeleur niet naar het waarom, maar naar zijn hele persoonlijkheid peilen. Met de nodige afstandelijkheid wordt een heel evocatief beeld opgehangen van een stoïcijn die zich spiegelt aan 'De dood van Seneca', een klassiek schilderij van Poussin (kuiken) in zijn bezit, dat achteraf een vervalsing blijkt te zijn. Subtiel wordt er een beeld geschetst van een afstandelijk man, bang voor onvolmaaktheden, maar verder onaangeraakt door het leven, die verraden wordt door wat hem het nauwst aan het hart ligt. Zijn uiteindelijke zelfmoord, "Door mijn hoofd of door mijn hart?", weerspiegelt de dualiteit van het verstandelijke en emotionele leven.

John Banville wordt algemeen beschouwd als de beste Ierse romancier van zijn generatie. De traditionele Ierse literaire aandacht voor de eigen geschiedenis en sociale omstandigheden verschuift bij hem meer naar het universeel esthetische. Daarmee is hij tegelijkertijd de minst typische Ierse auteur van zijn generatie. Hij wordt dan ook eerder bij auteurs van de wereldliteratuur gerekend als Nabokov, Barthes en Fowles. Dat wil niet zeggen dat Banville niet verknocht zou zijn aan Ierland. Dat blijkt vooral uit de natuurbeschrijvingen die hij als onopvallende parels doorheen zijn oeuvre strooit.

John Banville, De onaanraakbare, Atlas Amsterdam, 2002, 414 p., € 12,5. ISBN 9045007355. Vert. van: The untouchable door Van der Sterre, Jan Pieter

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2002

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri