Vertaald proza

DBC Pierre: Vernon God Little

door Kris van Zeghbroeck

Het lijkt wel of de Booker Prize het roer heeft omgegooid. Traditioneel wordt de shortlist vnl. bevolkt met door de wol geverfde auteurs, gekruid met een enkele debutant. Voor 2003 werden die verhoudingen compleet op hun kop gezet; de grote namen sneuvelden bij bosjes. De obligate verontwaardiging werd al snel overstemd door doorgedreven speculatie over de vele literaire nieuwkomers. In één klap werd de voorspelbaarheid van de Booker ongedaan gemaakt. De bookmakers houden aan 2003 dan ook een financiële kater over.

De kans dat Margaret Atwood met Oryx en Crake binnen de drie jaar een tweede Booker Prize in de wacht sleepte, was eigenlijk wel bijzonder klein als we bedenken dat Peter Carey en J.M. Coetzee -- de enige twee auteurs die tot nu toe de dubbelslag binnenhaalden -- respectievelijk 13 en 16 jaar geduld moesten oefenen. Toch werd Atwood bij de bookies vrij hoog genoteerd (1/4), op de voet gevolgd door de Zuid-Afrikaan Damon Galgut met zijn vijfde roman De goede arts. Het is dan ook de allereerste keer dat twee opeenvolgende jaren een debutant de Booker Prize in de wacht sleept. Na de Canadees Yann Martel met Het leven van Pi vorig jaar is het nu de beurt aan DBC Pierre met Vernon God Little. Is de Booker Prize definitief overgeleverd aan de debutanten?

DBC Pierre is een pseudoniem van de in Mexico, met één been in de Verenigde Staten opgegroeide Australiër Peter Finlay. DBC staat voor 'Dirty But Clean', een verwijzing naar zijn duistere verleden van drugs en bedrog, dat vlak voor de bekend-making van de Booker Prize laureaat voor opschudding zorgde. Intussen schrijft DBC geschiedenis met zijn debuut Vernon God Little, dat begin november bij Podium in vertaling verschijnt. Het gaat om een door en door Amerikaanse roman, wat maakt dat het plan om de Booker Prize uit te breiden naar de Verenigde Staten (vanaf 2004) een steuntje in de rug krijgt. Hoofdpersonage is de 15-jarige Vernon Little uit het Texaanse stadje Martirio, die moeite heeft om greep te krijgen op zijn leven. Wanneer zijn beste vriend Jesus onder invloed van LSD een bloedbad op school aanricht en daarna zelfmoord pleegt, worden alle pijlen op Vernon gericht. Hoewel hij zijn onschuld staande houdt, heeft Vernon er het handje van om zich steeds dieper in nesten te werken. Schuldig tot het tegendeel wordt bewezen, wordt hij de zondebok van een samenleving die in zwart en wit denkt en de tussenliggende grijze zones als leugens bestempelt. Vanuit een groteske en satirische uitvergroting fungeert dit boek dan ook als een aanklacht op de Amerikaanse maatschappij. Schijn en emoties kunnen een onschuldige minderjarige ter dood veroordelen, terwijl de waarheid, verborgen in een hoopje stront, tot het einde over het hoofd gezien wordt. Moraal van het verhaal: "Innocent boy escapes the death penalty in Texas. Yup, it's fiction."

Als er van in het begin al een gedoodverfde laureaat was voor de Booker Prize, dan is het wel publiekslieveling Monica Ali met Brick Lane. Nog voor haar debuut verscheen werd ze door Granta uitgeroepen tot één van de 20 Best Young Brtitish Novelists. Afkomstig uit Bangladesh en opgegroeid in Engeland, maakt Ali deel uit van de zgn. Anglo-Indiase literatuur. Brick Lane brengt een portret van de Londense East End gezien door de ogen van een Aziatische vrouw, overgebracht voor een traditioneel verstandshuwelijk. Die westerse wereld wordt gecontrasteerd met het beeld van Bangladesh uit de brieven van haar achtergebleven zuster.

De in New York wonende Britse journalist Zoë Heller haalde de short list met haar tweede boek Notes on a scandal. Daarin vertelt een oude vrijster, Barbara Covett, over de relatie tussen een collega leerkracht, de 41-jarige Sheba Hart, en de 15-jarige Steven Connolly. Wat op de oppervlakte een sensationeel tabloid-schandaal lijkt ('Sex Teacher Passes Her Orals With Flying Colours'), wordt gaandeweg een onbetrouwbare apologie van de vertelster voor haar vriendin Sheba. Uiteindelijk krijgt de lezer vooral inzicht in het personage van Barbara, wiens psyche de drijvende moter is achter het boek. Een nazinderende psychologische roman.

Als er in een gezelschap van debutanten al sprake kan zijn van een 'outsider', is het wel Clare Morrall met Astonishing splashes of colour. Dit is eigenlijk haar vijfde boek, de vorige vier vonden geen uitgever. Dat maakt van Clare, een 51-jarige muzieklerares, geen doorsnee debutant. Haar hoofd-personage Kitty lijdt aan synaesthe-sia, een aandoening die maakt dat gevoelens als kleuren worden ervaren. Door het verlies van haar kind leeft Kitty teruggetrokken in een emotioneel gekleurde wereld. Dan wordt ze geconfronteerd met twijfels over haar eigen afkomst.

DBC Pierre, Vernon God Little, Van Halewyck Leuven, 2003, 302 p., € 18,95. ISBN 9056175394. Vert. van: Vernon God Little door Keesmaat, Dennis

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2003

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri