Vertalen

BOEKEN NR. 7, DECEMBER 2015

Sinclair Lewis (1885-1951): Babbitt

door Kris van Zeghbroeck

Na de Eerste Wereldoorlog kreeg de Amerikaanse economie een ongekende boost. De bevolking verliet het platteland voor de uit hun voegen barstende steden en de middenklasse groeide exponentieel. Massaproductie zwengelde het consumentisme aan en de Amerikaanse droom van het huis in de grootsteedse suburbia met auto, koelkast etc. was gelanceerd. Iedereen wilde deel uit maken van de conservatieve middenklasse en vele werkten zich in de schulden om het doel te bereiken.

Het is dit conformistische maatschappijbeeld dat Sinclair Lewis, de eerste Amerikaanse Nobelprijswinnaar voor literatuur, kritisch benadert in zijn satirische roman Babbitt (1922). George F. Babbitt is het prototype van de conservatieve zakenman uit de jaren twintig in een middelgrote industriële stad in het midwesten. De Nobelprijs-jury beschreef het hoofdpersonage als ‘the ideal of an American popular hero of the middle-class. The relativity of business morals as well as private rules of conduct is for him an accepted article of faith, and without hesitation he considers it God's purpose that man should work, increase his income, and enjoy modern improvements.’

De Webster Dictionary bevat sindsdien een lemma ‘Babbitt’ dat verwijst naar ‘person and especially a business or professional man who conforms unthinkingly to prevailing middle-class standards’. Materialisme en lidmaatschap van de groep beheerst het leven van Babbitt volledig, zelfs zijn gezin wordt eerder aan het maatschappelijk dan het familiale belang onderworpen. Als makelaar heeft hij enkel oog voor zijn carrière en hij vergelijkt een te hoge vraagprijs en een te mooi verkoopspraatje voor een eigendom graag met de plicht van een advocaat om de positieve kanten van een verdachte in de verf te zetten. Het is de dubbele moraal van een ogenschijnlijk deugdzaam man:

‘Hij was een voorstander, hoewel niet in de praktijk, van het verbod op alcohol, hij loofde, hoewel hij er zich niet aan hield, de wetten tegen te hard rijden, hij betaalde zijn schulden, hij doneerde geld aan de kerk, het Rode Kruis en de Y.M.C.A. Overeenkomstig de regels van zijn kringen was valsspelen alleen toegestaan als het werd voorafgegaan door een precedent’.

De feiten spelen zich af in de fictieve stad Zenith (een doorsnee stad uit het midwesten met een paar honderduizenden inwoners), waar alcohol uit theekopjes wordt gedronken om de schijn hoog te houden en de prohibition vooral gezien wordt als een noodzaak om de arbeidersklasse op het rechte pad te houden. Er wordt uiteindelijk flink wat afgedronken door de middenklasse, die zich moreel verheven voelt boven de massa. Maar als Babbitt in een midlife crisis komt, zijn beste vriend verliest en de leegte van zijn bestaan compenseert met alcohol en een buitenechtelijke relatie, dreigt hij uit de gratie te vallen omdat hij de façade van de conservatieve kringen aantast. Uiteindelijk loopt antiheld Babbitt weer in het gareel. Zijn bestaan mag dan wel leeg zijn, hij ontleent een geruststellende identiteit aan het feit dat hij tot de groep kan behoren.

Lewis kreeg de Nobelprijs ‘for his vigorous and graphic art of description and his ability to create, with wit and humour, new types of characters’. Daarin slaagt hij in zijn klassiek geworden romans uit de jaren twintig, zoals Main Street (1920), Babbit, Arrowsmith (1925), Elmer Gantry (1927), en Dodsworth (1929), maar zijn vroegere en latere werk lijdt onder een gebrek aan consistentie. Het stijgt niet boven een aaneenschakeling van satirische fragmenten uit. Sinclair Lewis was zeker geen voorstander van de prohibition. Hij onderkende dat het alcoholverbod de mensen steeds meer aanzette om naar sterke drank te grijpen. Vooral omdat alcohol (tijdelijk) de zorgen en naargeestige gedachten verdreef. Een verslavend geneesmiddel om het woekerende nadenken te beteugelen. Zelf was Lewis een alcoholist die zijn gezondheid structureel ondermijnde door alcohol als brandstof voor zijn bijtende satire te gebruiken. Zijn zuippartijen leidden in 1937 tot een opname in het Austen Riggs Center, een psychiatrische kliniek in Stockbridge, Massachusetts. Volgens de dokters moest Lewis stoppen met drinken, anders zou hij zich gaandeweg dood drinken. Maar Lewis vertrok al na tien dagen zonder het fundamentele gevaar van zijn verslaving te onderkennen. Uiteindelijk stierf hij in Rome op 10 januari 1951 aan een hartstilstand als het gevolg van drankmisbruik.

Sinclair Lewis: Babbitt, Van Oorschot Amsterdam, 2014, 387 p. ISBN 9789028242180. Vert. van Babbitt door Paul Bruijn. Distr.: Elke Dag Boeken  

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri