Nederlands proza

Bart Meuleman: De jongste zoon

door Tom Rummens

In De jongste zoon blikt Bart Meuleman terug op zijn verleden. Hij gaat op zoek naar wat hem als mens en als kunstenaar vormde. Het levert een uiterst fascinerend verslag op, dat soms bijna gênant persoonlijk is, maar waarin hij er ook in slaagt om die persoonlijke queeste naar identiteit en zingeving van op een afstand te beschouwen.
Meuleman werd geboren in Turnhout, waar het avontuur niet voor het grijpen lag. Je moest er zelf naar op zoek. Naar muziek die je niet op de radio hoort. Naar beeldende kunst die onmogelijk lijkt. Naar alles wat buiten de lijntjes kleurt. Meuleman zou graag thuiskomen in een grote stad, maar dat klinkt eenvoudiger dan het is. In De jongste zoon legt hij uit dat zoiets geen kwestie is van breken met het verleden en zonder meer iets nieuws beginnen. Meuleman is doortrokken van het bewustzijn dat het verleden in hem zit, dat zijn ervaringen hem gevormd hebben. De voorbeelden die hij aanhaalt, zijn talrijk. De romans van Leo Pleysier of de ontregelende gedichten van Hans Faverey. De platen van Nico en talloze duistere bands, en meer nog: de kunstzinnige hoezen van die platen. Het vroege theaterwerk van Jan Decorte. En de kritieken erop, uitgesproken in het legendarische radioprogramma Happening, door Wim Van Gansbeke, de recensent voor wie iedereen bang was.
Architectuur speelt een hoofdrol in De jongste zoon. Dat is misschien verrassend voor wie het werk van Meuleman volgt. Hij schreef dichtbundels en maakte kinderboeken, een televisiereeks (Duts, samen met Herwig Ilegems), maar is vooral bekend om zijn theaterstukken. Maar juist in de architectuur die hij beschrijft, vindt Meuleman de ultieme vertolking van het spel dat hem zo interesseert in kunst: het spel tussen wat mogelijk en onmogelijk is, tussen vernieuwingsdrang en conservatisme: tussen eerlijk blijven aan jezelf en plooien voor het grote succes. Het zijn zoektochten die Meuleman zelf als geen ander kent. Hij vindt ze terug in de bouwwerken van architecten als Paul Neefs, Jef Schellekens en Lou Janssen, en hij heeft daarbij een bijzondere fascinatie voor de huizen die deze mensen voor zichzelf bouwden, bouwsels die allicht hun meest persoonlijke handtekening dragen.
Met De jongste zoon schreef Meuleman een boek dat herkenbaar en tegelijk verhelderend zal zijn voor velen. In een bijzondere mengeling van autobiografie, essay en roman plaatst hij zich in het rijtje waarin we ook David Van Reybrouck (De plaag) en Joris Van Casteren (Lelystad en Het been in de IJssel) terugvinden.


Bart Meuleman, De jongste zoon, Querido Amsterdam, 2014, 287 p., ill. € 18,99. ISBN 9789021455228. Distributie: WPG Uitgevers

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2014

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri