volw. non-fictie

Sandra L. Beckett: Revisioning red riding hood around the world

door Kyra Fastenau

Meer dan vijftig hervertellingen van het bekende sprookje passeren de revue in Sandra Becketts nieuwe boek Revisioning Red Riding Hood around the World: An Anthology of International Retellings, afkomstig uit meer dan twintig landen. Zoals altijd kan de Canadese wetenschapster geen anglocentrische visie verweten worden. In haar eerdere werk keek ze al over landsgrenzen heen, zo komen in haar bekende boek Crossover Fiction: Global and Historical Perspectives (2008) niet alleen Engelse, maar ook anderstalige casestudy’s aan bod. En ook in haar onderzoek naar de receptie van Roodkapje (Recycling Red Riding Hood, 2002 en Red Riding Hood for All Ages, 2008) putte Beckett uit materiaal van over de hele wereld. Omdat ze het betreurde dat vrijwel geen van die hervertellingen in het Engels is verschenen, besloot ze een anthologie samen te stellen met vertalingen, die ze telkens voorziet van een analyse, informatie over de auteurs en/of illustratoren en, indien relevant, een typerende prent. Uit al dat materiaal ontwaarde Beckett een aantal verteltrends, die ze beschrijft in haar artikel in dit nummer (pp. 85-89).
Het samenstellen van de bundel moet een monsterklus geweest zijn, die Beckett nooit had kunnen klaren zonder de hulp van een grote groep mensen. In het uitgebreide dankwoord noemt ze dan ook een hele rist namen, die haar onder meer hielpen bij de selectie en vertaling van het materiaal. Indien Beckett de taal machtig was, zorgde ze zelf voor een Engelse versie, soms met hulp van een moedertaalspreker. Voor de overige teksten schakelde ze meestal de hulp in van collega-academici. Een enkele keer is een tekst vertaald door een professioneel vertaler of, bijvoorbeeld in het geval van Wim Hofman, de auteur zelf.
Het resultaat is een reeks vertalingen van wisselende kwaliteit. Hoe nobel Becketts doelstelling om deze auteurs een grotere naamsbekend in de Angelsaksische wereld te geven ook mag zijn, het is de vraag of alle teksten gebaat zijn bij een plek in haar anthologie. Voor de wetenschap zal het ongetwijfeld nuttig zijn dat ze nu ook in het Engels beschikbaar zijn, maar stilistisch boeten sommige bijdragen helaas aan kracht in. Want hoe goed de taalkennis van de geselecteerde vertalers ook mag zijn, literair vertalen is toch nog iets anders — vooral in het geval van poëzie. Zo stuit het eerste stuk in de bundel, een gedicht van de Chileense schrijfster Gabriela Mistral dat door Beckett zelf is vertaald, mij meteen tegen de borst: ‘Little Red Riding Hood will visit her grandmother / who suffers from a strange illness in the next village. / Little Red Riding Hood, the one with the blonde curls, / has a little hart, tender as a honeycomb.’ Deze strofes klinken stroef en ongeïnspireerd in vergelijking met het origineel, dat rijm, assonantie en alliteratie bevat: ‘Caperucita Roja visitará a la abuela / que en el poblado próximo sufre de extraño mal. / Caperucita Roja, la de los rizos rubios, / tiene el corazoncito tierno como un panal.’ Het blijft natuurlijk vakliteratuur, dus het is begrijpelijk dat Beckett zo dicht mogelijk bij de brontekst wil blijven, maar wat meer dichterlijke vrijheid zou het leesplezier toch verhoogd hebben.
Desalniettemin biedt Revisioning Red Riding Hood een aangename kennismaking met een reeks talentvolle auteurs en illustratoren, wier werk zeker een grotere bekendheid verdient. Persoonlijk ben ik vooral nieuwsgierig naar het overige werk van het Poolse duo Joanna Olech en Grazka Lange, de Pakistaans-Noorse schrijfster en filmmaker Iram Haq en de Franse illustrator Alain Gauthier. Becketts analyses zijn haarscherp en vlot leesbaar als altijd, en het uitgebreide katern met kleurenillustraties is zowat een unicum in een wetenschappelijke publicatie. Het is dan ook te hopen dat het boek niet alleen een aanzet zal geven tot verder onderzoek, maar ook tot mooie afzonderlijke vertalingen van de geselecteerde auteurs.


Sandra L. Beckett, Revisioning red riding hood around the world, Wayne State University Press Detroit, 2014, 401 p., ill. € 42,5. ISBN 9780814334799. Distributie: Wayne State University Press

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2014

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri