Nederlands proza

Gust Gils, Jeroen Kuypers (naw.): Posthipnotiese ingreep

door Jooris Van Hulle

In de literaire nalatenschap van Gust Gils (1924-2002) dook eind 2011 het manuscript op van een nooit gepubliceerde roman waaraan de auteur zo’n vijfenendertig jaar voordien had gewerkt. In zijn nawoord wijst Jeroen Kuypers erop dat de afzonderlijke hoofdstukken uit ‘Metastazen’ (de titel die Gils zelf had bedacht) zich als aparte verhaaltjes laten lezen, waarbij de draad die alles bijeen moet houden, de schets is van de familie Oscam, die de bevolking van het stadje waarover ze de plak zwaait, met harde dwang en met de hulp van ‘de Ordehorde’ (zo is het eerste verhaal dat hier wordt gepresenteerd getiteld) blijft onderwerpen, en dit tegen alle vernieuwingstendensen in. Kuypers selecteerde vier hoofdstukjes die perfect passen in het beeld dat we als lezer hebben van Gust Gils en zijn ‘paraproza’, het genre dat hij zelf bedacht: grillige fantasie; associatief schrijven, waarbij het ene detail weer naar het nadere leidt; het consequente gebruik van progressieve spelling (‘klosjaars’ – clochards). Als lezer komt het er in de eerste plaats op aan niet te verdwalen in de verbeeldingswereld van Gils. Wat er bijvoorbeeld gebeurt met ‘de oom uit het noorden’, die na jaren afwezigheid een bezoek brengt aan de patriarch en zijn familie maar dan op onverklaarbare wijze uit beeld verdwijnt, draagt de typische Gils-signatuur. Het is net alsof het de auteur geen zin had om het verhaal van de verloren zoon, die in het Hoge Noorden een kippenkwekerij opzette, verder te vertellen. Werd hij ontvoerd door de Ordehorde? En past het titelverhaal ‘Posthipnotiese ingreep’ in het geheel als we lezen dat oom Siegbert op parapsychologische wijze wordt aangepakt? Veel maakt het allemaal niet uit, Gils’ fantasie kronkelt en meandert dat het een lieve lust is. Het slotdeel laat zich meer als zelfstandig geheel lezen. Het behandelt een ‘mekanies’ orgel dat ‘Perpetuum Cantabile’ wordt genoemd en zo uitzonderlijk is dat de gelovigen van heinde en verre toestromen om de magistrale muziek te horen, maar nauwelijks nog interesse betonen voor de eredienst zelf. De publicatie van deze vier deelverhaaltjes uit het grotere geheel brengt de naam van Gust Gils terecht weer even onder de aandacht.

Gust Gils, Jeroen Kuypers (naw.), Posthipnotiese ingreep, Voetnoot Amsterdam, 2013, 81 p., ill. € 9. ISBN 9789491738074. Distributie: EPO

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf cop. 2013

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri