Vertaald proza

BOEKEN NR. 5, MEI 2024

Francois Smith: De getuigenis

door Jooris van Hulle

De getuienis van Francois Smith (1964) verscheen in 2021 en werd nu onder de titel De getuigenis uit het Afrikaans vertaald door Robert Dorsman. Kader voor de roman is de tocht die Gerbrand en zijn vrouw Retha maken naar Ventersdorp, waar Gerbrand een lezing zal geven over het geloof, meer specifiek over de kracht van de liefde. Als er hier al sprake is van ‘liefde’, dan geldt het in de eerste plaats de liefde tot de Vader. Zo getuigt Retha al in het openingsdeel van de roman:
 
‘Het is mij erom te doen dat Vader alle eer krijgt, al onze lof en aanbidding.’
 
Alternerend komen Retha en Gerbrand aan het woord om de lezer mee getuige te maken van wat hun bezwaart vanuit een deels onverwerkt verleden. Gerbrand zoekt met zichzelf in het reine te komen na de zelfmoord van zijn broer Johnny, en waar mogelijk de plooien glad te strijken met zijn vriend-van-weleer Pierre die gehuwd is met Inge, het meisje waar ook Gerbrand een oogje op had. Voor Retha blijft de onzalige periode meespelen van toen ze nog in Pretoria woonden, maar daar letterlijk moesten wegvluchten nadat aan het licht was gekomen dat zij de kredietkaart van Gerbrand had gebuikt om haar speelschulden af te lossen.
 
Gaandeweg hun beider relaas daagt het de lezer hoe drukkend het verleden op beide mensen weegt. Hun geloof in de Vader gaat wel heel ver. Ook al hebben zij het financieel moeilijk, de Vader zorgt er telkens weer voor dat ergens wel een bijdrage wordt gestort op hun bankrekening, zodat ze onder meer weer brandstof kunnen kopen om verder te reizen. Dat zij hun lot onvoorwaardelijk in handen van de Vader leggen, komt al bij al weinig geloofwaardig over, hoe streng en rigoureus de voorschriften van hun geloof ook mogen overkomen. Het gaat om twee mensen die in hun geloofsovertuiging zowat totaal geïsoleerd zijn geraakt in hun bestaan, ook al omdat zij hun kinderen weggehaald hebben van school en hun thuisonderwijs hebben geboden, ‘het thuisonderwijs was op zijn tijd een goed ding, het punt is nu alleen dat onze jongens niet meer weten wat er zich allemaal in de wereld afspeelt.’
 
Ook aan Gerbrand en Retha gaat de ontwikkeling van hun land grotendeels voorbij. Heel zijdelings slechts komen de problemen waarmee Zuid-Afrika kampt aan bod, ‘[…] vroeg ik me af of er in dit land een stukje grond bestaat waar geen bloed vergoten is. Dit hele land gaat gebukt onder de vloek, we kunnen alleen maar biddend door het leven gaan.’ Of hoe alles gericht is op de Vader, tot en met – verder in het boek dan – een soort van duivelsuitdrijving, eerder of liever dan professionele bijstand te zoeken voor de betrokkene. De getuigenis mag dan wel de psychologische problematiek van een echtpaar uittekenen dat zich zonder ook maar een enkele kritische bedenking overgeeft aan de Vader, als roman kan het geheel nauwelijks overtuigen.
 
Francois Smith: De getuigenis, Zirimiri Press, Amsterdam 2024, 155 p. ISBN 9789490042240. Vertaling van Die getuienis door Robert Dorsman. Distributie EPO


deze pagina printen of opslaan