12+ - Met Jij
begint is dichter Kees Spiering weer stevig aan zet. De voorbije jaren
verschenen zijn gedichten in de tijdschriften Dichter en het gestaakte Querido’s Poëziespektakel, nu zijn nieuwe en eerder verschenen gedichten
samengebracht in een stevige bundel die dertig jaar jeugddichterschap omspant –
en elk vers voelt nog net zo fris als was het voor het eerst beleefd.
De bijna tachtig
gedichten staan stil bij het leven zoals tieners dat beleven, en wie ouder is
zich dat zonder twijfel herinnert of bij vlagen ook weer ervaart: met heftig
verlangen, en even heftig verlies. Familieleden (van stervende grootouders tot
falende ouders), huisdieren, klasgenoten, eerste liefdes… kleuren de ervaringen
van de dichtende ‘ik’, die haarscherp observeert, en soms genadeloos benoemt.
In spaarzame, uiterst zuivere taal beitelt Spiering de ervaringen uit tot elke
pathetiek is uitgegumd. Goed gekozen beelden, sober rijm en zorgvuldig
ingezette enjambementen kenmerken Spierings precisiepoëzie.
Zo reist de familie met oma
‘door het landschap
van haar jeugd. Naast mijn
vader
wijst ze onvermoeibaar aan
[…]
Wij kunnen wat ze
zeggen gaat
wel dromen, maar zien aan haar gezicht
dat
ze geniet. Soms zwijgt ze
een moment. Dan zijn wij er nog niet.’
Zo teder als
sommige observaties zijn, zo hard zijn andere. Het gepeste kind:
‘Nu opent zich de kring,
grijp ik mijn angst
zoals een opa een kip grijpt’.
De trefzekerheid waarmee Kees Spiering beelden kiest en
gedichten tegenover elkaar plaatst, laat lezers toe diep in de beschreven
gebeurtenis te duiken. Deze gedichten helpen zoals
‘[t]ekenen helpt, bijvoorbeeld
als je een boom hebt zien lopen
over de straat voor
je huis
en je nu beschrijven wilt
hoe zijn wortels
bewogen.
Pas als je ze tekent
zie je een octopus.
Of als je
gisteravond hebt gekust
en dit voor altijd op wilt schrijven’.
Net zo
trefzeker als Spierings taal, zijn de tekeningen van Alette Straathof. Zij zet
met niet meer dan blauw en zwart in lijnen en vlakken de emoties neer bij elk
gedicht. Vaak speelt ze daarin slim met afsnijdingen, proporties, silhouetten
en in elkaar vloeiende lijnen. Schrijnend sterk is Straathof in het neerzetten
van pijn en gemis, zoals in de prent waarin een jongen opkijkt naar zijn
verloochende oudere broer. Hij laat een spoor van blauwe vingerafdrukken na,
waarvan één de wang van zijn broer heeft getroffen. Maar ook verlangen weet ze
knap in beeld te vangen. Bij het gedicht ‘Bodemloos’ plonst een jongen in een
felblauwe diepzee en borrelt boven hem een sterrenhemel op.
De schijnbare
vanzelfsprekendheid waarmee Straathof tekent en Spiering schrijft, maakt Jij begint ‘zomaar’ een ontzettend
sterke bundel. Het is te hopen dat erg veel oudere kinderen, jongeren én
volwassenen via deze bundel mogen ontdekken wat jeugdpoëzie écht kan zijn.
Kees Spiering
en Alette Straathof (ill.): Jij begint, Luitingh-Sijthoff, Amsterdam 2018, 104
p. Ill. ISBN 9789024581481. Distributie VBK België
© 2024 | MappaLibri