Vanaf zes jaar

JEUGDBOEKEN NR. 7, MEI 2016

Annie MG Schmidt, Philip Hopman (ill.): Abeltje

door Jan Van Coillie

7+ - Abeltje dateert oorspronkelijk uit 1953. Tot en met de 14de druk werd het uitgegeven met illustraties van Wim Bijmoer, die vanaf de 15de druk in 1980 vervangen werden door tekeningen van Thé Tjong-Khing. Nu is er een nieuwe uitgave met illustraties van Philip Hopman, die eerder van Schmidt ook al Wiplala en Wiplala weer van nieuwe illustraties voorzag.

Op zijn eerste werkdag als liftjongen in het nieuwe Warenhuis Knots kan de 14-jarige Abeltje de verleiding niet weerstaan om op het onbekende groene knopje te duwen, waardoor de lift met Abeltje en nog drie andere passagiers omhoog zoeft, door het dak van het warenhuis heen, en een reis met onbekende bestemming aanvangt.  De passagiers zijn Abeltjes buurmeisje Laura, meneer Tump en mevrouw Klaterhoen. Het gezelschap komt erachter dat de lift bestuurd kan worden door op de knopjes te duwen. De eerste landing vindt plaats in New York, waar ze allevier apart zullen proberen geld te verdienen. Hoewel iedereen zo zijn of haar talenten heeft, lukt het hen niet om veel geld binnen te halen. Juffrouw Klaterhoen, die van zingen houdt, laat bezoekers van Central Park met veel plezier zingen, maar spekt hiermee vooral de portefeuille van de aangrenzende verkoper van gepofte maïs, die zo blij met haar is dat hij met haar wil trouwen. Abeltje vindt een hotel waar hij misschien nieuw emplooi als liftjongen kan vinden, maar wordt door de rijke mevrouw Cockle Smith aanzien als haar jaren geleden ontvoerde zoon, en vervolgens door haar in een net pakje gestoken en aan haar vriendinnen geshowd. Meneer Tump, die mottenballen had willen verkopen aan Warenhuis Knots, probeert deze in New York te slijten, maar kan niet duidelijk maken dat ze niet voor consumptie bedoeld zijn. Een ontevreden klant schakelt dan ook de politie in. Toevallig komt hij in het hotel terecht waar Abeltje min of meer wordt vastgehouden. Ze ontsnappen beiden, maar wel met de politie en het gezelschap van Cockle Smith op hun hielen.

De volgende landing vindt plaats in de hoofdstad van Perugona, een Zuid-Amerikaans land waar presidenten komen en gaan als gevolg van steeds weer een nieuwe machtsovername door het leger. Het viertal wordt aanzien voor spionnen, maar het tij keert als blijkt dat de mottenballen van Tump de buikpijn van de generaal weet te genezen. Tump mag van hem president worden; het leven van een president is immers kort. Tump geniet van zijn positie en de bijbehorende pracht en praal totdat zijn reisgenoten hem weer met beide benen op de grond zetten. Opnieuw weet het viertal net op tijd te vluchten, en deze keer komt het in Nieuw-Zeeland terecht. Na een reparatie vliegt de lift niet meer omhoog maar naar beneden. Via een ondergrondse reis komt de lift weer precies in Warenhuis Knots terecht, waar Abeltje herenigd wordt met zijn moeder en ‘het grote avontuur van Abeltjes leven’ eindigt.

Annie M.G. Schmidt wist als geen ander het herkenbare met het humoristische en absurde te verweven. In dit verhaal zijn vier personen, met herkenbare achtergronden, gewoontes, eigenaardigheden en talenten op elkaar aangewezen tijdens een ongelooflijk avontuur in een vliegende lift. De situaties in New York en Perugona zijn zowel herkenbaar als fantastisch, en vormen een parodie op de werkelijke situatie. De talige misverstanden zorgen voor de nodige humor en verwikkelingen, en de burgerlijke gewoontes en waarden van Parelhoen en Tump contrasteren mooi met hun nieuwe situaties. Schmidt laat haar personages zich wel buitengewoon goed aanpassen aan de nieuwe omstandigheden. Abeltje en Laura kennen voor de tijd waarin het verhaal is geschreven, de jaren '50, een redelijk modern gezinsleven (resp. éénoudergezin en bij een tante). Zij zijn, net als de vele andere hoofdpersonen in Schmidts werk, zelfstandige en een tikje eigenwijze kinderen, die vaak doortastender en verstandiger blijken dan de volwassenen in hun omgeving.

Amsterdam : Querido 2016, 200 p. : ill. ISBN 9789045119113

deze pagina printen of opslaan



ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri