Vanaf negen jaar

JEUGDBOEKEN NR. 3, OKTOBER 2015

Sebastien Perez, Benjamin Lacombe (ill.): Superhelden lusten geen spruitjes

door Jan van Coillie

9+ - Zonder twijfel is de held een van de meest typische figuren in de jeugdliteratuur. Heldendaden verrichten en het onrecht bestrijden komt tegemoet aan de droom van menige jonge lezer die in zijn of haar spel de helden met volle overgave imiteert. Superhelden, die beschikken over superkrachten, zijn een soort apart. Zij deden hun intrede in stripverhalen op het eind van de jaren dertig van de vorige eeuw, al hebben ze al een eeuwenoude traditie die teruggaat op de mythologische helden uit de oudheid.
 
Het nieuwste boek van Perez en Lacombe (die in 2012 samen De tuin der feeën maakten) is een handboek voor superhelden. Het boek opent met een prent van een kind met priemende vinger en de tekst ‘I want you to be a superhero’ die verwijst naar de beroemde affiche van James Montgomery Flagg uit 1917 ‘I want you for US Army’. De affiche zet meteen de toon voor de indrukwekkende illustraties van Benjamin Lacombe, die voortdurend varieert op iconen uit de stripwereld en popart. Verteller in het boek is Fosfo, die op zijn twaalfde ontdekte dat hij anders was. ‘Terwijl mijn leeftijdgenootjes worstelden met puisten en andere kleine onvolmaaktheden, begon mijn lichaam gekke dingen te doen.’ Om alles te kunnen plaatsen, begon hij een dagboek bij te houden, dat hij deelt met de lezer. Die pagina’s wisselt hij af met tips, tests, krantenberichten en verhalen over andere superhelden. Daarmee wil hij jonge superhelden helpen in het vak. Zijn eerste advies is duidelijk: ‘Experimenteer, oefen, vecht! En vooral, vergeet capes en dat soort onzin. Een echte Superheld herken je aan zijn masker en aan zijn grote afkeer van spruitjes!’ Waarom spruitjes levensgevaarlijk zijn voor superhelden, kom je verder in het boek te weten.
 
Na de superinleiding leer je hoe je een superheld kunt herkennen, krijg je de eerste bepalingen uit de superheldenwet mee en kun je zelf testen of je een superheld bent ‘in hart en nieren’. De test mengt humor met ernst: ‘Vliegen is voor jou: A. De efficiëntste manier om je bestemming te bereiken. B. Een goede manier om het zwembad van de buren te bekijken. C. De beste manier om aan de politie te ontsnappen.’ In het hoofdstuk over superheldendom maak je kennis met de eerste moderne superheld, kom je te weten dat er ook superdieren zijn en kun je zien hoe Leonardo da Vinci en reclamemakers zich door superhelden lieten inspireren. Lacombes pastiches van La Vache qui Rit en Dash zijn kostelijk. Knap zijn ook zijn prenten in sepia, waarmee hij de sfeer van de jaren dertig en de film noir oproept.
 
‘Superkrachten’ biedt een originele classificatie, met biografieën van onderzoekers, een illustratie met geraamtes van superhelden en een test om te ontdekken of je zelf over zo’n buitengewone krachten beschikt. Leuk is hoe auteur en illustrator voortdurend flirten met de grens tussen realiteit en fantasie. De pseudowetenschappelijke uitleg, de data en namen van bestaande plaatsen als Tokio, Vancouver en Bombay, de foto’s en krantenartikelen geven aan de meest fantastische heldendaden een hoog realiteitsgehalte, waardoor je als lezer en kijker graag meereist in de wereld die auteur en illustrator zich verbeelden. Vliegensvlug door de lucht vliegen, een laserstraal afvuren uit je netvlies of door muren wandelen, niets is onmogelijk voor een superheld.
 
Verder in het boek krijg je nog de zes stappen mee om als superheld te starten, van het bedenken van een schuilnaam over het kostuum tot raadgevingen voor de eerste missies. Je bekijkt de geschiedenis van het superkostuum vanaf de jaren dertig, met originele tekeningen van de burleske stijl, de verruimende stijl en de barokstijl. Het boek eindigt met een hoofdstuk over superschurken als Baron Bariton en Atomor. De superheld moet immers zijn vijand kunnen begrijpen.
 
Tussen de tests en de informatieve stukken door staan verhalen over beroemde superhelden en -schurken. Geen Batman, Superman, Spiderwoman of Hulk, maar wel eigen creaties zoals Narashima, de jongen die in een witte leeuw verandert om wezen en armen te redden of Wasp Woman, die twee meisjes redt van de vijf schurken die ooit haar vader vermoordden. Bijzonder is dat ze uit verschillende culturen komen en dat het vooral vrouwen zijn. De meest fascinerende is Baku, die de verscheurende keuze moet maken tussen goed en kwaad en uiteindelijk net als de GVR boze dromen bestrijdt. In de kleurrijke illustratie verwerkt Lacombe invloeden uit de manga. De verhalen zijn zonder twijfel spectaculair, maar jammer genoeg leest de vertaling vaak saai en stroef, met zinnen als: ‘De passagiers, die met een riem in hun stoel geklemd zaten, begonnen door het wegvallen van de luchtdruk allemaal te schreeuwen.’ Soms is de woordkeus onnauwkeurig of hapert er iets aan de zinsbouw. In de verhalen mocht ook gewied worden. Dat de decaan van de universiteit ermee dreigt de financiering van twee jonge onderzoekers stop te zetten, is oninteressant voor de lezer. Het verhaal over Baron Bariton mocht dan weer wat langer: vooral het slot, dat in twee regels droogweg vertelt dat de ik-verteller de schurk versloeg, stelt teleur.
 
Los van de ontgoochelende verhalen blijft er in het boek meer dan genoeg over bij weg te dromen. Dit laatste kan het meest intens in de 3D-prenten in het midden van het boek. Die zijn echt indrukwekkend. Met het bijgeleverde brilletje krijg je het gevoel dat je meevliegt met de superheld. Het vogelperspectief is duizelingwekkend. Ook de andere illustraties van Lacombe zullen jong en oud aanspreken. Vooral daarin schuilt de magie van dit boek: als je erin weg duikt, ga je echt dromen van de superheld die je wil zijn, hoe oud of jong je ook bent.
 
Uigeverij Clavis heeft aan het boek een wedstrijd verbonden. Alle info vind je op: http://www.clavisbooks.com/wedstrijd of op de facebookpagina van Clavis.
 
Hasselt : Clavis, 2015, 86 p. : ill. + 1 3D bril. Oorspr. titel : Les super-héros détestent les artichauts. ISBN 9789044826302

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri