12+ - ‘Alles wat licht is’ is een innemend verhaal over twee jongens in
Italië: Luca en Berio. In de jaren 1920 reizen ze rond met het circus van oom
Lorenzo. De circustent is hun leven. Jarenlang hebben ze getraind voor hun act
met de trapeze. Ze genieten dan ook steeds weer van de verbazing van het
publiek.
Het
verhaal wordt verteld door Luca. Hij was een vondeling die door de goochelares
Veronika onder haar hoede werd genomen. Zo worden Luca en Veronika’s zoon, Berio,
onafscheidelijk. Luca houdt van het circus; het is zijn thuis. Maar dan ontmoet
hij Yulia, een jong meisje met een passie voor fotografie.
‘Ik lette stiekem op Julia. Ik verzamelde details en verstopte
ze diep in mij. Hoe ze liep, stil en soepel als Isjim [een leeuw]. Hoe ze op
haar onderlip beet, een hand door haar korte haar haalde, haar hoofd schuin
hield. Glimlachte. Hoe haar gezicht veranderde als ze door de zoeker van de
camera keek. Ze kneep haar ene oog dicht, en dan ontstond er een fijne waaier
van rimpeltjes bij haar slaap.’
Luca is geboeid door Yulia, maar hij durft Berio niets over
haar te vertellen omdat hij zijn mond voorbij zou kunnen praten. Het meisje
schuilt in een schuur bij het circus. Het is van levensbelang dat Yulia niet
wordt gevonden, want ze wordt gezocht door de zwarthemden omdat zij een moord
heeft gefotografeerd.
Marleen Nelen heeft een doordachte schrijfstijl, die
eenvoudig lijkt, maar die raakt. Bovendien slaagt ze erin het circus tot leven
te laten komen door de ogen van Luca: de circustent, de acts, de artiesten en
de toeschouwers zijn heel overtuigend beschreven. Opmerkelijk is dat Nelen in
haar beeldspraak vaak naar dieren verwijst: een vogel, een lipizzaner, een
hagedis, een inktvis…:
‘Oom Lorenzo keek op van zijn schrift met saldokolommen,
zijn handen lagen als giftige hagedissen op tafel. Ik wist als geen ander dat
ze snel en onverwacht hard konden uithalen.’
Hoewel de naam van Mussolini
nooit genoemd wordt, dringt het fascistische bewind steeds meer binnen in de
leefwereld van de twee jongens. De acts worden op een andere manier
aangekondigd, er heerst onenigheid tussen de artiesten en een groot portret van
de leider wordt opgehangen in de circustent. Het politieke klimaat komt aan bod
in dialogen en handelingen, maar Luca lijkt er nooit veel belang aan te hechten.
Hij denkt meer na over het verborgen houden van Yulia en zijn vriendschap met
Berio.
De
coverillustratie, ontworpen door Deborah van der Schaaf, sluit perfect aan bij
de inhoud van de roman. De illustratrice baseerde zich op het werk van
Alexander Calder, een kunstenaar die circusartiesten creëerde van ijzerdraad en
hout. Calder reisde in de jaren 1920 rond met zijn eigen mini-circus om
voorstellingen te geven aan voorbijgangers, en dat is precies wat Luca
uiteindelijk ook gaat doen.
Dit wonderlijke boek
wordt aanbevolen aan 12- tot 15-jarigen. Toch zullen ook 15-plussers ongetwijfeld
van deze roman genieten.
Marleen Nelen: Alles wat licht is, Querido, Amsterdam 2019,
356 p. ISBN 9789045123608. Distributie L&M Books
deze pagina printen of opslaan