Vanaf negen jaar

JEUGDBOEKEN NR. 7, JULI 2017

Marco Kunst, Marieke Nelissen (ill.): De Waterwaack van Natterlande

door Frauke Pauwels

12+ - Wie denkt dat alle fantasieverhalen onder één hoedje te vangen zijn, heeft het mis. Alleen al het oeuvre van Marco Kunst volstaat om te zien hoeveel subgenres er zijn: het ‘pure’ fantasieverhaal in De sleuteldrager, de toekomstroman in Gewist, de psychologische fantasieroman in Isa’s droom

Met De Waterwaack van Natterlande kiest Kunst voor de kolderieke variant, een dik aangezet verhaal waarmee hij volgens recensenten Thomas de Veen (NRC Handelsblad 9.02.2017) en Bas Maliepaard (Trouw 18.03.2017) ‘succesvol in de voetsporen [treedt] van grootmeesters als Paul Biegel en Roald Dahl’. Dergelijke vergelijkingen zagen we al eerder, bijvoorbeeld bij Keverjongen van M.G. Leonard. Maar maakt het boek dat ook waar?

De tweeling Toffee en Gum vertelt beurtelings over het Waterwaackhuis en omliggende moerasland ‘de Zomp’, waarheen ze verhuizen omwille van een erfenis. Hun geldzuchtige ouders willen er een nieuwe woonwijk neerzetten, maar de Zomp laat zich niet zomaar bebouwen.

Handenvol gekke en fantastische personages zorgen voor een kolderiek avonturenverhaal, dat duidelijk maatschappijkritisch is en met name onze omgang met de natuur en het gewicht van financiële belangen hekelt.

Kenmerkend  voor Kunsts stijl zijn het taalspel en de registerwissels, die hij in eerder werk inzette om bizarre personages vorm te geven. Spijtig is dan ook dat de vertelstijl van Gum en Toffee zo inwisselbaar is – zelfs als twee-eiige tweeling hoef je niet hetzelfde te klinken. Personages als de Braziliaanse kindermeisjes Limona en Vanilia, of ome Trees, uitbater van Café De Scharrebak kregen wel een eigen, wat sjofel taaltje dat hen in de marge situeert.

Des te meer zette Kunst in op taalgrapjes: namen als de Watersnoodtaris, W. Tobbe, Theadora Water (even verderop zelfs nadrukkelijk geëxpliciteerd als ‘Thé Water, tante Theewater’), talrijke plaatsnamen, meanderende titels die het hoofdstuk samenvatten…
De Waterwaack van Natterlande drijft dan ook voornamelijk op Kunsts wijdlopige fantasie, die natuur, wetenschap en kunst – ook elders stokpaardjes van de auteur – samenbrengt.

Je moet wellicht van Nederlandse bodem zijn om een boek zo vol te laten lopen met water, en elke dijk schaamteloos te breken. Kunst laat geen kans liggen om te knipogen naar die context, met bestaande en verzonnen geografische verwijzingen. Zo doet de Wieswos denken aan de Biesbosch, maar wordt die laatste ook expliciet genoemd, zijn er de Uiterwaarden, is er de naam Douwe Schuive die refereert aan Schouwen-Duiveland…

Net zo goed verwerkt Kunst fundamentelere bedenkingen over het inpolderen en exploiteren van land. De maatschappijkritiek die ook elders in zijn werk aanwezig is, gaat hier vooral in op milieugerelateerde kwesties, maar ook winstbejag en het terzijdeschuiven van kunst en cultuur moeten eraan geloven.

Die context en maatschappijkritische boodschap maken het allerminst een taai boek, wél de uitvoerige beschrijvingen, zijsprongen etc. Kunst schreef een fantasieverhaal dat net als water alle kanten opgaat. Het had sterker kunnen zijn als Kunst op tijd die woordenvloed ook wat had ingedamd.

Wie ervan houdt zich diep onder te dompelen, zich te laten meespoelen en pas na vele tellen weer proestend boven water te komen, vindt in De Waterwaack van Natterlande zonder twijfel geweldige stukken. Als Marco Kunst nog iets sterker leert te doseren, mag hij echt op de thee bij Roald Dahl.

Marco Kunst, Marieke Nelissen (ill.): De Waterwaack van Natterlande, Lemniscaat Rotterdam, 2017, 417 p. : ill. ISBN 9789047707769. Distributie: De Eenhoorn

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri