2+ - ‘Laloe laloe batsjéma/ oo
noeré doe diedeima’. Het lijkt een toverspeuk, maar het zijn de beginregels van
een wiegeliedje uit het Dari (een variëteit van het Perzisch). Ze openen een
boek met dertien wiegeliedjes van over de hele wereld. De liedjes zijn te lezen
in de originele taal en voor wat betreft het Dari, Marokkaans en Russisch ook
in het oorspronkelijke schrift naast het Latijnse. De Nederlandse vertalingen
staan achteraan bij elkaar. Dat lijkt een statement: de nadruk ligt op de
eigenheid van de diverse culturen en niet op het Nederlands. Het zal ook wel
geen toeval zijn dat het Nederlandse en Vlaamse wiegeliedje helemaal op het
laatste komen. De keuze van het Vlaamse liedje, Berceuse nr. 2 naar Paul van
Ostaijen, is wel vreemd. Er zijn toch meer dan genoeg bekende Vlaamse
wiegenliedjes uit de orale traditie.
De opbouw van het boek mag dan
bewust gekozen zijn, het is wel ongemakkelijk dat je als lezer telkens naar
achteren moet als je benieuwd bent naar de betekenis van die vreemde woorden.
De vertalingen zijn vrij letterlijk. De bedoeling is duidelijk om de inhoud zo
getrouw mogelijk weer te geven, ook al betekent dit dat de rijmende, ritmische
vorm, die zo typisch is voor de wiegeliedjes, verloren gaat. Van die klanken en
ritmes kun je echter wel volop genieten op de bijgevoegde cd. Die is bijzonder
professioneel gemaakt. Vijf liedjes worden ingezongen door native speakers en alle liedjes worden begeleid door instrumenten
die de sfeer en klankkleur erg raak weten te treffen, van klarinet over
elektrische gitaar tot accordeon. Soms begint een lied met enkel een stem,
waarna een tweede stem invalt en instrumenten het geheel aanvullen, alles in
perfecte harmonie. Het effect is bezwerend en meeslepend.
Behalve de cd maken ook de illustraties van dit boekje een hebbeding. Martijn van der Linden
tekent op meesterlijke wijze slapende en musicerende dieren in decors uit de
gebieden waar de liedjes vandaan komen, van de krijtrotsen uit Engeland over de
turfsteen rotsen uit Cappadocië (Turkije) tot het Noordzeestrand in Nederland.
De meeste dieren slapen, hun poten in de lucht, wat voor een apart soort humor
zorgt. Grappig zijn ook de dieren die een instrument bespelen: een zebra
tokkelt op een piano, een pinguïn speelt op een viool en een vos op een
saxofoon. Het kan de jonge kijkers extra plezier bezorgen die musicerende dieren
op de prenten te zoeken.
De mooiste
wiegeliedjes van hier en elders is een mooi voorbeeld van wat
interculturele communicatie binnen kinderliteratuur kan betekenen: de
basisgevoelens van wiegeliedjes zijn universeel, maar de verschillende verwoording
en vertolking maakt ze extra boeiend.
Leuven
: Davidsfonds 2016, 24 p. +ill. + cd. ISBN 9789059086951
deze pagina printen of opslaan