Vanaf twaalf jaar

JEUGDBOEKEN NR. 7, SEPTEMBER 2023

Tom Adams, Celsius Pictor (ill.): Gruwelkabinet. Een griezelige verzameling waargebeurde verhalen door Dr. McAber

door Elke Brand

12+ - In Gruwelkabinet wordt de lezer meegenomen in de griezelige (papieren) verzameling van dr. McAber. De dr. wordt voorgesteld als een Victoriaanse ontdekkingsreiziger, filosoof en verzamelaar van vreemde en griezelige dingen. Deze verzameling lag 125 jaar verstopt op zolder en is nu eindelijk als boek uitgebracht door zijn achterkleindochter dr. Kim McAber.     

Zoals al in haar voorwoord geschreven wordt, streefden rijken en hoogopgeleiden er in die tijd naar om een rariteitenkabinet te bezitten. Dr McAber besloot dit anders aan te pakken. Hij reisde met eerbied en respect, dus nam niets mee naar huis, maar maakte aantekeningen en illustraties. Zo hadden meer ontdekkingsreizigers te werk kunnen gaan.
 
Alles wat hij verzameld heeft, is in te delen in zeven onderwerpen: Artificialia (kunstvoorwerpen), Naturalia (natuurlijke objecten), Spiritualis (de geestenwereld), Scelus et Supplicium (misdaad en straf), Scientifica (wetenschappelijke instrumenten), Magicae (magie) en Morteum (dood). Dit zijn ook direct de zeven hoofdstukken in het boek.  
 
Artificialia omvat onder andere automata; bizarre mechanische apparaten als De Duivel en Tipu’s Tijger. In Naturalia komt de wonderlijke natuurwereld aan bod, zoals zeeduivels, bloed spuitende hagedissen en rattenkoningen. Ook bewaarde menselijke resten, zoals het bloed van Christus en Galileo’s vinger, worden hier beschreven. De illustraties wil je mogelijk soms door je oogharen bekijken. Zoals bij het schilderij van Gregor Baci, een bloederige man met de lans door zijn voorhoofd, die daar een jaar mee rondliep alvorens hij overleed.
 
Spiritualis leert de lezer over het praten met geesten en de wijze waarop geesten uit het hoofd werden verdreven. Inclusief uitgebreide beschrijvingen en illustraties van schedelboringen. Een schandmasker, een heksenband en meer verschrikkelijke marteltuigen: Bij Scelus et Supplicium wordt de lezer getrakteerd op wrede details om de nachtrust te verstoren.  
 
En dan moeten de laatste drie hoofdstukken nog komen. Slakkensiroop tegen hoest en keelpijn in Scientifica. Een stierenhart vol spelden, naalden en spijkers om jezelf te beschreven tegen hekserij, in Magicae. En niet te vergeten de afschuwelijke Egyptische hersenhaken in Morteum, die gelukkig pas na het overlijden werden ingezet.
 
Sommige kinderen zullen hier werkelijk van smullen. Anderen openen het boek liever niet en krijgen er mogelijk zelfs nachtmerries van. Hoewel ik zeker kan waarderen dat het boek gemaakt is, zit ik wel in het nachtmerriegedeelte van het spectrum. De huiveringwekkende afbeeldingen maken het erger. Of beter. Het is maar hoe je er instaat. Voor enkele verhalen moet je dus een sterkere maag hebben, maar kun je iets anders verwachten bij de titel Gruwelkabinet? Met de titel is absoluut niets gelogen. Een griezelige verzameling is het zeker geworden.
 
Tom Adams, Celsius Pictor. Gruwelkabinet. Lemniscaat, Rotterdam 2023, 61 p. : ill. ISBN 9789047714750. Vertaling van World of Weird door Johanna Rijnbergen

deze pagina printen of opslaan