Poëzie

BOEKEN NR. 9, NOVEMBER 2024

Daria Serenko: Ik wens mijn huis as

door Thomas van der Zwan

Daria Serenko is een Russische dichter, politiek activiste en medeoprichter van de anti-oorlogsbeweging Feminist Anti-War Resistance (FAS). De jonge vrouw – Serenko is geboren in 1993 – staat bekend als pleitbezorger voor feminisme en LGBTQ+-rechten in Rusland, en wordt geroemd om haar vreedzaam protest en artistiek activisme. In november 2023 werd ze door de BBC opgenomen in een lijst van de meest invloedrijke vrouwen ter wereld. Haar werk en activisme maken Serenko tot een doelwit van intimidatie en onderdrukking door de Russische autoriteiten en ze werd meerdere keren gearresteerd en vervolgd.  

In de reeks prozagedichten Ik wens mijn huis as doet Serenko verslag van haar verblijf van vijftien dagen in een gevangenis in de stad Tver. In broeierige, zwaarmoedige fragmenten staat ze stil bij de lange geschiedenis van vrouwenonderdrukking en de velen die gestorven zijn voor haar idealen, en maakt ze de lezer deelgenoot van haar persoonlijke frustraties over haar netelige situatie en de repressieve moraal in haar thuisland. Ondertussen brengt ze het bestaan tussen vier wanden knap tot leven in humoristische beschrijvingen van haar dagindeling – lezen, lippenstift, hygiëne bewaken – en confrontaties met charismatische celgenoten.
 
Serenko toont zich een erudiet auteur. Ze alludeert veelvuldig op beroemde dichtregels en zinssneden uit de Russische literatuurgeschiedenis, haalt tientallen oude Sovjetpropagandaliedjes aan, verwijst naar hedendaagse Poetin-leuzen (pro en contra) en herinnert zich de rebelse songteksten van bands uit de Russische underground. De uitgave is gelukkig voorzien van verklarende voetnoten, die inzicht bieden in de voor veel westerse lezers schemerige wereld achter de citaten en allusies.
 
In ‘Meisjes en instituties’, dat in deze editie naast ‘Ik wens mijn huis as’ verschijnt, vertelt Serenko in spaarzaam proza over haar ervaringen op een meisjesafdeling in een groot bedrijf. Het leven daar lijkt verdacht veel op dat in de cel: monotonie, intimidatie, angst, propaganda. De tekst is verlicht met knappe illustraties van Xenia Chariyeva (over wie het boek helaas geen biografische gegevens biedt) en bevat net als het andere deel een rijk scala aan literaire en culturele verwijzingen.
 
Inhoudelijk en stilistisch is ‘Meisjes en instituties’ iets minder interessant dan de gevangenisliteratuur van ‘Ik wens mijn huis as’, maar zij aan zij onderstrepen de teksten samen perfect de krampachtige Russische omgang met alternatieve, niet-conservatieve vormen van vrouwelijkheid. Jonge vrouwen worden geacht kinderen te krijgen, in anonimiteit een nietszeggende taak uit te voeren in een groot bedrijf en braaf mee te zingen met de propagandamuziek. Wie in opstand komt, wordt geïntimideerd, gevangengenomen, geïnstitutionaliseerd. Met haar moed, belezenheid en zelfkennis toont Daria Serenko zich een ware luis in de pels. Ze is alles waar Poetin bang voor is: een mooie, jonge vrouw die graag lippenstift draagt en boeken leest, en die vaak genoeg met de moraal wordt geconfronteerd om te weten dat die dringend moet veranderen.
 
Daria Serenko: Ik wens mijn huis as, Koppernik, Amsterdam 2024. 223 p. ISBN 9789083436166. Vertaling uit het Russisch door Els de Roon Hertoge en Annelies de hertogh. Distributie De Wolken

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 10, DECEMBER 2024

Dius

Stefan Hertmans

Kruisende lijnen

Junichiro Tanizaki

Memoires van een kip. Een Palestijnse fabel

Ishaq Musa Al-Husseini

We moeten ‘misschien’ blijven denken

Esther Jansma

Wij van de Ripetta

Thomas Lieske

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 10, DECEMBER 2024

De wens, of Het ware verhaal van Titi en Tony

Tereza Horvathova , Michaela Kukovicova (ill.)

Het is rood en rond…

Jan Jutte

Ludas en Bontje

Jan Paul Schutten, Sanne te Loo (ill.)

Wie heeft Steef opgegeten?

Susannah Lloyd, Kate Hindley (ill.)

Wij, ervoor en erna

Jenny Valentine

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri