Poëzie

BOEKEN NR. 7, JULI 2020

Roel Richelieu van Londersele: Hopper op de heuvel. Hopper on the Hill

door Dirk De Geest

Edward Hopper is niet alleen een van de belangrijkste schilders van onze tijd, hij is er ook in geslaagd om een aantal iconische werken af te leveren die symbolisch staan voor de hedendaagse mens. Het betreft dan vaak doeken waarop het typische moderne (Amerikaanse) leven wordt geportretteerd, met straten, baancafés, publieke ruimtes… Daarbij legt de schilder een voorkeur aan de dag voor interieurs die via ramen een uitkijk geven op wat daarbuiten ligt. In die soms onmetelijke decors zijn de mensen niet veel meer dan figuranten van wie vooral de eenzaamheid en de vervreemding wordt beklemtoond. De sfeer is, kortom, bij uitstek unheimlich en beangstigend.   

Dat de schilder een dichter inspireert is niet nieuw; her en der verschenen al wel verzen die een poëtische verklanking vormen van een van Hoppers schilderijen. Roel Richelieu van Londersele gaat echter veel verder door een hele bundel aan Hoppers oeuvre te wijden. Daarbij baseert hij zich nadrukkelijk op de voorstellingen van Hopper, maar tegelijk probeert hij in zijn bundel ook het verhaal te brengen van een liefde, met enkele behoedzame dialogen tussen de lyrische portretten door. De dromen en verlangens die mensen overeind horen, krijgen vooral in de twee laatste afdelingen van de bundel, respectievelijk ‘De beklimming’ en ‘De afdaling’, hun uitdrukking.
 
Van Londersele is, zoals steeds, bijzonder sterk in het oproepen van een melancholische sfeer. Vooral in dit opzicht vindt hij in Hopper zijn nevenknie. De dichter concentreert zich daadwerkelijk op een aantal details uit de schilderijen, maar minstens even belangrijk is voor hem het creëren van een zekere atmosfeer. Daartoe wordt veelvuldig gebruikgemaakt van beeldspraak; de ruimte wordt bij momenten gepersonifieerd, als een daadwerkelijke tegenspeler van de personages, terwijl omgekeerd de menselijke figuren vaak tot een soort van passieve objecten worden gereduceerd. Het zijn procedés die typerend zijn voor Van Londerseles poëzie, ook in het verleden, maar die in de context van deze bundel een bijzonder krachtig effect hebben op de lezer.
 
Vooral de gedichten waarin een personage in de ik-persoon aan het woord komt, maken indruk. Die dramatische enscenering ligt de dichter duidelijk en draagt bij tot een grotere inleving van de lezer. Omgekeerd zijn de meer beschrijvende verzen afstandelijker, maar net die afstandelijkheid is ook typerend voor het werk van Hopper. Tussendoor bevat de bundel ook enkele dramatische dialogen die de liefdesrelatie explicieter verwoorden. Waar de gedichten doorgaans focussen op de eenzaamheid en de onvervulde dromen analyseren de theaterfragmenten de relatie via de confrontatie van twee stemmen. Ook dat draagt bij tot de diepgang van deze bundel.
 
Dat Van Londersele hoopt op een internationaal publiek, mag blijken uit het feit dat alle teksten in het Engels werden vertaald door Paul Vincent. De vertaler heeft voortreffelijk werk afgeleverd, want de suggestiviteit van de beelden en de kracht van understatement en ironie worden in het Engels soms nog overtuigender dan in het origineel. Kortom, dit is toegankelijk maar tegelijk sterk suggestieve poëzie die veel mensen kan aanspreken.
 
Roel Richelieu van Londersele: Hopper op de heuvel. Hopper on the Hill, P, Leuven 2019, 79 p. ISBN 9789492339959. Vertaling Paul Vincent 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri