Vertaald proza

BOEKEN NR. 11, DECEMBER 2019

Ségolène Dargnies: Piano ostinato

door Carl De Strycker

In januari van dit jaar verscheen in de prestigieuze reeks ‘Mercure de France’ van Gallimard Piano ostinato van Ségolène Dargnies. Deze debuutnovelle werd terecht meteen bejubeld met woorden als subtiel, delicaat, slim gecomponeerd en ritmisch meeslepend. Die termen werden niet toevallig gekozen, want Dargnies’ eersteling gaat over muziek. Ze vertelt het verhaal van de Parijse pianist Gilles Sauvac die van kindsbeen af geoefend heeft en zich helemaal op zijn carrière gestort heeft tot hij is wat hij is: een beroemd muzikant.
 
We ontmoeten hem echt niet aan de piano, maar in het zwembad, waar hij sinds enige tijd traint. Via flash backs komen we te weten dat de muziek, die hem tot grote hoogtes in zijn leven heeft gevoerd, hem ook tot in de diepste dalen heeft meegesleurd. Met name het pianoconcerto van Robert Schumann betekende haast zijn ondergang. Als hij, tegen het advies van zijn agent in, zich helemaal stort op het instuderen van dit aartsmoeilijke stuk, forceert hij zich zowel fysiek als psychologisch. Om goed te kunnen studeren sluit hij zich zowat op, maar daarmee sluit hij zich ook af van de buitenwereld met als gevolg dat zijn echtgenote Clara hem in de steek laat.  
 
En blijkbaar heeft hij zich ook nog eens overtraind. Dat komt aan het licht tijdens de uitvoering van het concerto: zijn middelvinger wordt enorm pijnlijk en weigert uiteindelijk dienst. Dat lijkt het einde van zijn carrière: hij moet rust houden, mag niet meer spelen, raakt in geldnood en ruilt zijn riante appartement voor een eenkamerflat waar zijn piano net in kan, tenminste als hij bereid is om er voor de helft onder te slapen. Hij komt in een depressie terecht en ontwikkelt zwarte gedachten tot hij het zwemmen ontdekt. Dat blijkt helend en rustgevend te werken. Langzaam aan neemt hij het piano spelen weer op, met kleine stukjes in plaats van de grote, romantische meesterwerken en hervindt zo het plezier in de muziek. Het hoeft nu niet meer, het mag, en hij bereidt een bescheiden recital voor met muziek van Bach. Het boek sluit hoopvol met de zin: ‘Vervolgens neemt Gilles plaats achter de piano.’
 
Piano ostinato gaat over iemand die zich verliest, maar zichzelf ook terugvindt. Gilles maakt noodgedwongen tabula rasa, maar slaag erin opnieuw te beginnen: het zwembad is een freudiaanse metafoor voor een nieuwe geboorte, en Bach staat voor een terugkeer naar de essentie van de muziek. Het totale opgaan in Schumann, de geniale maar psychologisch instabiele componist zorgt voor een gevaarlijke identificatie. De parallellen zijn duidelijk: ook Schumann overtrainde zijn hand, waarna hij de droom van een carrière als virtuoos moest opbergen, de naam van diens vrouw was eveneens Clara, en in een vlaag van waanzin wierp hij zich in het water, waarna hij als een psychologisch wrak in een instelling stierf. Ook Gilles werpt zich dus in het water, maar hij komt er als een nieuw mens uit: gezuiverd en gelouterd.  
 
Ségolène Dargnies: Piano ostinato, Vleugels, Bleiswijk 2019, 76 p. ISBN 9789078627944. Vertaling van Piano ostinato door Marijke Arijs.

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri