Gamal
Fouad (Alexandrië, 1976) is beeldend kunstenaar en schrijver. Hij groeide op
met een Egyptische vader en een Nederlandse moeder, doceert aan de Gerrit
Rietveld Academie in Amsterdam en exposeerde in Bologna en Berlijn. Zijn zo’n
biografische elementen van belang? Niet altijd, misschien, maar in het geval
van De voorhuidenverzamelaar, Fouads
eerste bundel kortverhalen, helpt het wel om een en ander beter te begrijpen.
Niet alleen de
migratieachtergrond wordt dan duidelijk, maar ook het feit dat Fouads
personages altijd weer rondzwerven door een wereld die voor veel lezers
vanzelfsprekend lijkt, maar die net zo goed als een vat vol absurdisme kan
worden ervaren. Want daar komt het vaak op neer in deze verhalen, die bijwijlen
ontstellend licht en helder zijn, maar vaak ook wrang in hun genadeloze portrettering
van de doelloosheid van het bestaan. Ze doen soms wat denken aan de Living-filmtrilogie van de Zweedse
regisseur Roy Andersson, waarin de troosteloosheid van veel al te menselijke
situaties zo krachtig beschreven wordt dat het weer mooi wordt. Ook in De voorhuidenverzamelaar zien we een
personage dat steevast terechtkomt in onwezenlijke situaties, ondanks het feit
dat iedereen doet alsof ze doodnormaal zijn. Fouad beschrijft ze niet zonder humor,
maar sarcastisch wordt het nooit: daarvoor is er te veel warmte, te veel liefde
in dit boek.
Dat
alles wordt misschien wel het meest duidelijk in ‘De schervenbewaarster’, het
verhaal waarin het hoofdpersonage op zoek gaat naar een kamer in Berlijn. Hij
komt terecht bij een oude hospita in Neukölln, een wijk aan de rand van de
stad. Al aan de telefoon wordt duidelijk dat het niet het soort kamer is waar
de meeste mensen van dromen. Bij de bezichtiging wordt ook duidelijk waarom. De
kamer is eerder een donker bezemhok onder een trap, alleen door je te bukken
kan je het bereiken. Uitzicht is er alleen op een betonnen binnenplaats, waar
niemand mag komen behalve de hospita zelf. Ze doet er af en toe haar ronde en
veegt dan de scherven op die afkomstig zijn van potten die van de hoger gelegen
verdiepingen naar beneden getuimeld zijn. Het is treurnis alom, deze omgeving,
maar hij neemt de kamer, en installeert zijn werktafel voor het raam.
En zo gaat De voorhuidenverzamelaar, meer nog dan
over de personages die zijn verhalen bevolken, over hoe we samenleven vandaag
en in het Westen, en over de tragiek én de humor die daarin schuilt voor wie
daar met een andere blik naar kijkt. In het verhaal ‘Nachtwacht’ laat Fouad dat
nog eens heel duidelijk merken, wanneer zijn personage als nachtbewaker op een
camping de touwtjes in handen krijgt. ’s Nachts tenminste, als alle andere
collega’s naar huis zijn en hij de enige is met de sleutels in handen. Nu is
hij de baas die heerst over de honderden kampeerders.
Gamal Fouad: De
voorhuidenverzamelaar, Querido, Amsterdam 2018, 167 p. ISBN 9789021407968.
Distributie L&M Books
deze pagina printen of opslaan