Vertaald proza

BOEKEN NR. 13, DECEMBER 2016

Célia Houdart: Het talent van Gil de Andrade

door Jan Baes

‘Tijdens een repetitie in Glasgow was de dirigent, die bepaald niet de reputatie had snel geroerd te zijn, midden in de tweede akte gestopt, na “Flow, how my tears, fall from your springs”, de aria van Harald die Gil zong, om te zeggen dat hij nooit zo iets moois had gehoord.’
 
De zanger is Gil de Andrade, een jonge fransman van Portugese afkomst, die een piano-opleiding volgt aan het Parijse conservatorium. Tot hij plots zijn stem ontdekt. Wanneer hij tijdens een vakantietrip met zijn vriend Olivier op de autoradio een hem welbekende song hoort van de Smithsonians, gaat hij spontaan, en dat voor het eerst van zijn leven ‘met een krachtige en tegelijk viriel heldere stem’ meezingen. De tot dan toe eerder verlegen, gesloten en soms moeilijk te verstane jongeman bespeurt bij zichzelf een aangeboren liefde voor zang, voor de klank in hemzelf . In één woord : ‘Zingen bracht hem in vervoering’.
 
Op het conservatorium wordt zijn overstap toegejuicht en al gauw zal hij, nadat hij zijn studies cum laude heeft afgesloten, voor een verdere opleiding naar Londen vertrekken. Een jaar later zal hij als een gevierd tenor een beloftevolle carrière aanvatten. Die snelle opgang zal nog even worden onderbroken, als hij door twijfels en stress in een depressie terecht komt (‘U zult zien, soms verlaat het lichaam het schip’), maar zal nadien met des te meer bewondering en
waardering worden voortgezet. Nooit had men zoiets moois gehoord ! Een moderne Orpheus! <br /> 
Dit artistieke leven - het verhaal van een grote stem - wordt schetsmatig in 73 korte hoofdstukjes verteld, waarbij de muzikale loopbaan van Gil zijn persoonlijke leven steeds meer gaat bepalen en beheersen. We maken de, soms moeizame, maar ook meeslepende ontwikkeling mee van een talentrijk operazanger en een artistiek genie.
 
Stilistisch wordt deze ontwikkeling vertaald door middel van een bijzondere aandacht voor zintuiglijke waarnemingen (kleuren, geuren, geluiden…) en door fijnzinnige beschouwingen over de grenzen tussen metier en kunst. Een tekst die het, in het spoor van schrijvers als Jean Echenoz, Christophe Bataille en Pierre Michon, vooral moet hebben van de eenvoud en de stilte, een literaire strekking die in Frankrijk vereenzelvigd wordt met het minimalisme. Uitgepuurd, suggestief proza, waarin bijna alles tussen de regels staat.
 
Célia Houdart (Boulogne-Billancourt, 1970), theatermaakster, (ook voor opera en ballet) en bekroond romanschrijfster (Les Merveilles du monde, 2007, Carrare, 2011) - hier voor het eerst vertaald met Gil (2015) - is ongetwijfeld een uitstekend vertegenwoordigster van deze literaire stroming. De keuze voor een rechtlijnig verteld verhaal, een vlakke verteltrant, een nauwgezette woordkeuze en een zekere afstandelijkheid vallen zeker te rechtvaardigen, maar doen soms ook wel eens verlangen naar wat meer vervoering, een emotie die het hoofdpersonage toch drijft en waarop de muziek zelf ook rechten kan doen gelden. Overigens is de aria, die in het citaat zo’n indruk maakt op de fictieve dirigent, al even fictief, net als ook de opera The Oceanides, de componist Ogilvy en alle in de roman vernoemde werken. Uitstekend vertaald door Mirjam de Veth.
 
Amsterdam : Atlas/Contact 2016, 187 p. Vert. van Gil door Mirjam de Veth. ISBN 9789025447991

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri