Poëzie

Hester Knibbe: Archaïsch de dieren

door Dirk De Geest

Hester Knibbe heeft de jongste jaren de wind in het zeil. Haar werk oogst steeds meer belangstelling en waardering. Dat is terecht, want Knibbe ontpopt zich ook met haar jongste bundel weer tot een uitermate interessante stem binnen het Nederlandse poëzielandschap. Archaïsch de dieren voert, zoals de titel al aangeeft, de lezer vaak terug naar het verleden. De dichteres is bij uitstek gefascineerd door de antieke oudheid en de oudtestamentische mythen, omdat ze haar een exemplarische waarheid over de mens lijken te onthullen.
Zo geeft Knibbe in de eerste gedichten haar visie op het verhaal van de broedermoordenaar Kaïn. Daarbij komt een cluster aan thema’s aan bod: de visie van de ouders wordt bijvoorbeeld geconfronteerd met de tragiek van een geruchtmakende moeder die haar pasgeborenen systematisch vermoordde. Het ouderschap staat zo ter discussie en wordt in ieder geval ontdaan van de romantische clichés. Ouders komen in feite dicht bij de figuur van Kaïn. Adam en Eva blijken niet thuis in het paradijs, terwijl Kaïn misschien wel Abel uit het lijden van zijn bestaan wilde verlossen. De dichteres opteert hier, zoals vrijwel steeds in haar oeuvre, voor een sterk inlevende psychologie. Haar personages lijden en jubelen, maar blijven steevast bijzonder menselijk en daardoor ook problematisch. Die thematiek van de mens en zijn familiale netwerk domineert vrijwel alle reeksen in Archaïsch de dieren. De bijzonder mooie titelcyclus voert ons bijvoorbeeld naar de heilige offerpraktijken in het antieke Hellas. Het brengen van offers wordt hier een beeld voor de regeneratie: door de identificatie met het offerdier sterft de mens symbolisch en herrijst hij in een andere gedaante. Hetzelfde beeld fundeert het hebben van kinderen.
Knibbe kiest in deze bundel niet voor een romantische visie op de mens en de mensheid, maar opteert ervoor de antieke tragiek ernstig te nemen en te zien als een model voor wat de mens bezielt: alle heil is daardoor maar gedeeltelijk, en ieder mens belichaamt onmiskenbaar ook onrecht. De waarheid krijgt zo iets ondraaglijks. Tegelijk ligt echter in de aanvaarding van dat onvolkomene ook een grote geruststelling en een rechtstreeks engagement: de liefde en de inzet blijven in deze bundel overeind. De slotreeks ‘Er is altijd’ vormt in dat opzicht een synthese: verleden en toekomst komen hier samen, net zoals relativering en vastberadenheid. Een bundel om u tegen te zeggen.


Hester Knibbe, Archaïsch de dieren, De Arbeiderspers Utrecht, 2014, 79 p., € 16,95. ISBN 9789029589215. Distributie: WPG Uitgevers

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2014

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri