Vertaald proza

BOEKEN NR. 1, JANUARI 2024

Removed & part of the world: Sigrid Nunez' schrijverschap

door Kris van Zeghbroeck

'I became a writer not because I was seeking community but rather because I thought it was something I could do alone. How lucky to have discovered that writing books made the miraculous possible, to be removed from the world, and to be a part of the world at the same time.' (The New York Times)

Sigrid Nunez (1951) is geboren en getogen in New York. Met een Duitse moeder en een Chinees-Panamese vader wordt ze doorgaans gerekend tot de Aziatisch-Amerikaanse literatuur en wordt haar werk regelmatig opgenomen in Aziatisch-Amerikaanse bloemlezingen. Nunez haalde een master aan Columbia University (MFA), werkte voor The New York Review of Books en doceerde aan een aantal universiteiten. Ze schrijft onder meer voor The New York Times, The Paris Review, Harper's, McSweeney's en The Believer.

Intussen heeft Nunez negen romans en een biografie van Susan Sontag (Sempre Susan (2011, Sempre Susan ) op haar naam staan. Ze werkte als jonge vrouw voor Sontag (1933-2004) en raakte bevriend met haar mentor. Nunez had een tijd lang een relatie met Sontags zoon David Rieff en woonde samen met moeder en zoon. Ondanks spanningen in haar relatie met Sontag, had ze een grote bewondering voor deze feministische icoon, die haar werk en dat van een aantal andere vrouwelijke schrijvers in de jaren vijftig en zestig beïnvloedde.

Haar persoonlijke betrokkenheid bij de biografie van Sontag zorgde voor de nodige persbelangstelling. Hoewel de romans van Nunez verschillende malen bekroond werden met minder gekende prijzen, bleef ze een ondergewaardeerd schrijver. Tot haar roman, The Friend (2018, De vriend), laureaat werd van de National Book Award for Fiction 2018. Al dan niet toevallig bouwt dit werk fictioneel verder op het verlies van een levenslange vriend en mentor, zij het een man, die zijn pupil een Deense dog nalaat.

Dieren spelen geen dominante rol in het eerder filosofisch georiënteerde oeuvre van Nunez, maar ze laten wel een opvallende indruk na. Honden in de debuutroman A Feather on the Breath of God (1995) en de apocalyptische roman Salvation City (2010). Een ziekelijk aapje geadopteerd door Leonard Woolf in de roman Mitz (1998) en de kattenliefde van de dichter Joseph Brodsky in de biografie Sempre Susan (The New York Times).

Met de twee laatste romans die in het zog van The Friend verschenen – What are you going through (2020, Wat scheelt eraan) en The Vulnerables (2023, De kwetsbaren) – krijgt de lezer, na de ‘bekroonde’ Deense dog, respectievelijk een kat en een papegaai voorgeschoteld. Nunez werkt met deze dieren bewust een gevoel van warmte en humor in de hand. Humor als een essentieel onderdeel van het leven dat in geen enkele roman mag ontbreken.

Die rode draad in haar oeuvre lijkt sterker aanwezig in de laatste drie romans, ook omdat een dier telkens op de cover van de vertaling afgebeeld wordt. Gaandeweg groeide bij Nunez tevens het besef dat de drie boeken heel wat meer met elkaar gemeen hebben: ‘each had the same voice, same unnamed narrator, same relationship to moving in and out of story, into thought and anecdote’ (Los Angeles Times). In die zin vormen haar laatste drie romans een soort trilogie.

Het hoofdpersonage van De vriend is schrijfster en houdt van katten. Als studente had ze een relatie met haar mentor, een vrouwenloper. Toch ontwikkelde ze een platonische relatie met hem, die haar in rouw stort na zijn zelfmoord. Met zijn Deense dog deelt ze het overweldigende gevoel van verdriet en gemis. Aanleiding voor een exploratie van de relaties tussen mens en dier.

In de ontroerende roman Wat scheelt eraan, vertelt een vrouw over haar op de proef gestelde relatie met een oude studievriendin die in een New Yorks ziekenhuis voor kanker behandeld wordt. Als de behandeling niet aanslaat, vraagt ze haar om de praktische zaken rond haar levenseinde te regelen. Schoorvoetend toont de vrouw zich bereid om het resterende leven van de vriendin zo aangenaam mogelijk te maken.

Eenzaamheid, vriendschap en menselijkheid staan centraal in de covid-roman De kwetsbaren. Tijdens de eerste coronagolf verblijft een vrouw in een New Yorks appartement om een papegaai te verzorgen voor de afwezige bewoners. Als een Gen Z student, die eerder voor de papegaai zorgde, zijn toevlucht zoekt in het appartement, lopen de spanningen op. Uiteindelijk groeit er tijdens de lockdown een begrijpende vriendschap tussen het ongewone trio.

Nunez praktiseert in zekere zin ‘the art of noticing’: een bij momenten haast anekdotisch aanvoelende blik op de wereld, fragmenten schijnbaar uit de dagelijkse werkelijkheid gegrepen. Daarbij heeft ze oog voor de mens, gebukt onder leven en dood, pijn en verlies. Haar romans krijgen zo een bij memoires aanleunend karakter, terwijl de feiten en gebeurtenissen totaal verzonnen zijn.

Niettemin was de Amerikaanse, autobiografische auteur Vivian Gornick stellig ervan overtuigd dat Nunez effectief haar kleine New Yorkse appartement met een grote Deense dog deelde… (The New York Times Magazine)

Sigrid Nunez: De kwetsbaren, Atlas/Contact Amsterdam, 2023, 215 p. ISBN 9789025475383. Vertaling van The Vulnerables door Maaike Bijnsdorp en Lucie Schaap. Distributie VBK België

Sigrid Nunez: Wat scheelt eraan, Atlas/Contact Amsterdam, 2020, 215 p. ISBN 9789025459796. Vertaling van What Are You Going Through door Maaike Bijnsdorp en Lucie Schaap. Distributie VBK België

Sigrid Nunez: Sempre Susan, Atlas/Contact Amsterdam, 2020, 120 p. ISBN 9789025459666. Vertaling van Sempre Susan door Maaike Bijnsdorp en Lucie Schaap. Distributie VBK België

Sigrid Nunez: De vriend, Atlas/Contact Amsterdam, 2019, 222 p. ISBN 9789025454814. Vertaling van The Friend door Maaike Bijnsdorp en Lucie Schaap. Distributie VBK België






deze pagina printen of opslaan